Impact van taal op perceptie en interculturele communicatie
Schud jij iemand de hand als je hem of haar ontmoet? In de Verenigde Staten is het gebruikelijk om iemand de hand te schudden als je hem of haar voor het eerst ontmoet. Vind je het prettig om in het openbaar je neus te snuiten? De Japanse cultuur waardeert het niet als je in het openbaar je slijm laat zien, dus snuit je je neus het best privé. Is het onbeleefd om je bord leeg te eten? In China wordt het als beleefd beschouwd om het eten op je bord te laten liggen, omdat je anders impliceert dat de gastheer je geen goede maaltijd heeft aangeboden. Je antwoorden op deze vragen worden sterk beïnvloed door je cultuur. Als je in een andere cultuur bent dan je eigen cultuur, kun je door deze situaties verkeerd aan te pakken het risico lopen beledigd te worden. Cultuur creëert en ontwikkelt expliciete en impliciete richtlijnen voor wat wordt gezien als gepast gedrag en denken.
Voordat we verder gaan, nemen we even de tijd om te verduidelijken wat je van dit artikel kunt verwachten. We zullen definiëren en onderzoeken wat cultuur eigenlijk betekent voordat we culturele normen definiëren en belichten. We eindigen het artikel met een aantal voorbeelden van typische, maar niet vaak erkende gebieden waarop culturen vaak verschillen. Nu gaan we er weer tegenaan:
Wat is cultuur?
Er zwemmen twee jonge vissen en ze komen toevallig een oudere vis tegen die de andere kant op zwemt, die naar ze knikt en zegt: ‘Goedemorgen, jongens. Hoe is het water?’ En de twee jonge vissen zwemmen een stukje verder, en uiteindelijk kijkt een van hen naar de ander en zegt: ‘Wat is water?’
Dit is een citaat van de Amerikaanse romanschrijver David Foster Wallace, dat werd uitgesproken tijdens een toespraak die hij gaf aan het Kenyon College. Hij ging verder met te zeggen: ‘Het punt van het visverhaal is alleen dat de meest voor de hand liggende, belangrijke realiteiten vaak de realiteiten zijn die het moeilijkst te zien en te bespreken zijn.’ Cultuur is voor mensen wat water is voor vissen. Het is zo fundamenteel dat het volledig over het hoofd kan worden gezien, net als hoe taal perceptie en interculturele communicatie beïnvloedt.
Cultuur is het aangeleerde en gedeelde patroon van gedrag, overtuigingen en waarden van een groep mensen die met elkaar in contact komen. Cultuur is overal en beïnvloedt bijna alles. Cultuur beschrijft niet alleen een land of nationaliteit, maar ook gemeenschappen en groepen, bijvoorbeeld bedrijven, teams, sportclubs, of andere subgroepen zoals verschillende generaties, mensen met hetzelfde opleidingsniveau, seksuele geaardheid, enz. Al deze verschillende culturele groepen hebben iets gemeen: ze geven allemaal vorm aan de overtuigingen, waarden en gedragingen van hun groepsleden.
Cultuur wordt ook vaak gebruikt bij het bespreken van kunst en voedsel. Hoewel dit een geldig gebruik van het woord is, zijn de definities contextgebonden. Aangezien de rest van dit artikel zich richt op nationale cultuur en mondiaal zakendoen, is het belangrijk om te benadrukken dat cultuur in deze context verder gaat dan alleen kunst en voedsel.
Als iemand het grootste deel van zijn tijd binnen zijn eigen cultuur heeft doorgebracht, kan het moeilijk zijn om culturele verschillen te herkennen en te accepteren. Wat voor de ene cultuur normaal is, kan voor een andere cultuur volkomen ongepast en verkeerd begrepen zijn. De impact van taal op perceptie en interculturele communicatie speelt hierbij een cruciale rol. Het is essentieel om te begrijpen hoe taal niet alleen een communicatiemiddel is, maar ook een drager van culturele normen en waarden, wat invloed heeft op hoe we de wereld en elkaar waarnemen.
Kortom, cultuur vormt een onzichtbare maar krachtige invloed op ons gedrag en onze interacties. Het erkennen van deze invloed en het begrijpen van de rol van taal hierin kan helpen bij het overbruggen van culturele verschillen en het bevorderen van effectieve interculturele communicatie.
Wat zijn culturele normen?
Laten we beginnen met een duidelijke definitie van wat een norm is. Volgens het Cambridge woordenboek is een norm een geaccepteerde standaard of een manier van gedragen of doen waar de meeste mensen het mee eens zijn. Er zijn drie soorten normen: universele, culturele en persoonlijke. Een universele norm is iets dat alle mensen doen, zoals eten en drinken, terwijl een persoonlijke norm een specifieke routine kan zijn.
Wat zijn culturele normen? We zien een culturele norm als de geaccepteerde verwachtingen van gedachten en gedrag op basis van de gedeelde gedragspatronen, overtuigingen en waarden in een cultuur. In Frankrijk en Duitsland is het een culturele norm om formele taal te gebruiken, zoals titels en eretitels, vooral met vreemden. In Rusland is het normaal om minder te glimlachen dan in veel westerse landen, omdat ze mensen die glimlachen als minder intelligent beschouwen.
Om de culturele normen verder te benadrukken, kijken we naar twee verschillende thema’s waarin cultuur een sterke invloed heeft, vooral in de zakenwereld: Dit zijn zeker niet de enige culturele verschillen die mensen ervaren, noch zijn ze meer of minder belangrijk dan andere.
De verschillen tussen directe en indirecte communicatie
Dit thema, of culturele dimensie (dimensie waarin culturen verschillen), gaat over hoe mensen hun boodschap overbrengen. De labels ‘direct’ en ‘indirect’ vertegenwoordigen beide uiteinden van het bereik van communicatiestijlen. Sommige culturen communiceren liever duidelijk, met directe en mogelijk abrupte boodschappen. Paralinguïstiek (toon, toonhoogte, ritme, enz…) en formulering zijn de belangrijkste indicatoren van betekenis voor directe culturen. Anglo-culturen, zoals Noord-Europa en Noord-Amerika, geven vaak de voorkeur aan directe communicatie. Vooral Nederlanders staan bekend om hun directheid, deze culturele norm wordt gezien als eerlijk, beleefd en respectvol. Als je niet direct tegen iemand bent, kan dat worden gezien als oneerlijk, of dat je niet om hem geeft.
In een cultuur die de voorkeur geeft aan indirecte communicatie, zijn boodschappen vaak een subtiele combinatie van formulering en paralinguïstiek die vereist dat ontvangers letten op wat er niet wordt gezegd of hoe dingen worden geformuleerd. Boodschappen worden vaak gezegd op een manier die interpretatie vereist die verder gaat dan wat duidelijk werd gecommuniceerd. Bij indirecte communicatie komt een strategie kijken. In Arabische, Aziatische en Latijnse culturen wordt de voorkeur gegeven aan indirecte communicatie. Het vermijden van directe negatieve feedback is een culturele norm die vaak voorkomt in culturen met indirecte communicatie.
Taakgerichte culturen versus relatiegerichte culturen
Een andere manier waarop culturen verschillen is in de focus van professionele relaties. Wat is de basis van een professionele relatie in uw cultuur? In sommige culturen ligt de basis en de waarde in de uit te voeren taken. In andere culturen ligt de basis in vertrouwen en interpersoonlijke connecties.
Sommige culturen die de voorkeur geven aan directe communicatie, geven ook de voorkeur aan taakgerichte relaties. De VS, Duitsland en Nederland zijn hier voorbeelden van. Brazilië, Saoedi-Arabië en India neigen naar indirecte communicatie en relatiegerichte zakelijke interacties. Wat interacties betreft, benadrukken Polen en Oostenrijk het centrum. Frankrijk leunt op relaties en het VK leunt op taken.
In de VS en Nederland is de culturele norm dat professionele relaties gebaseerd zijn op de professionele belangen van elke persoon of groep. Iemand die zijn werk efficiënt en in relatief korte tijd kan afronden, wordt gezien als productief en succesvol. Sterke relaties in deze culturen worden vaak gecreëerd door herhaalde demonstraties van duidelijke communicatie en verantwoordelijkheid, zowel individueel als gezamenlijk. Deze relaties worden verder versterkt door het tonen van vertrouwen en respect. Dit benadrukt de impact van taal op perceptie en interculturele communicatie, omdat duidelijke en directe communicatie bijdraagt aan het opbouwen van vertrouwen.
In relatiegerichte culturen zoals Brazilië en China is het daarentegen de culturele norm om een persoonlijke band op te bouwen voordat er over zaken wordt gesproken. Deze band zorgt voor de ontwikkeling van vertrouwen en respect. In deze culturen wordt veel waarde gehecht aan het opbouwen en onderhouden van positieve zakelijke relaties. Dit houdt ook in dat je elkaar op persoonlijk niveau leert kennen. Bovendien hechten sterke relatiegerichte culturen waarde aan communicatie, wederkerigheid en tijd. De impact van taal op perceptie en interculturele communicatie is hier evident, omdat indirecte communicatie en subtiele boodschappen een cruciale rol spelen in het opbouwen van vertrouwen en relaties.
Weten wat normaal en gepast is in een cultuur is belangrijk, vooral wanneer je ermee werkt of erin werkt. Zonder enige basiskennis is er een grotere kans op gedrag dat aanstoot kan geven terwijl dat niet de bedoeling is. Hoe taal perceptie en interculturele communicatie beïnvloedt, speelt hierbij een cruciale rol in hoe professionele en persoonlijke relaties worden gevormd en onderhouden.
Meer informatie over culturele normen
Als aanbieders van Interculturele Communicatietrainingen zijn we goed geplaatst om te interageren met en te begrijpen waar culturen vergelijkbaar en verschillend zijn in hun benadering van het professionele en privéleven. Dit zijn slechts twee belangrijke gebieden die een grote invloed hebben op interculturele relaties. Meer weten? Bekijk onze Interculturele Communicatie Training of neem contact op om te zien hoe we je nog meer kunnen helpen.
Meer informatie over culturele normen
Als aanbieders van Interculturele Communicatietrainingen zijn we goed geplaatst om te interageren met en te begrijpen waar culturen en vergelijkbaar en verschillend zijn in hun benadering van het professionele en privéleven. Dit zijn slechts twee belangrijke gebieden die een grote invloed hebben op interculturele relaties. Meer weten? Bekijk onze Interculturele Communicatie Training of neem contact op om te zien hoe we je nog meer kunnen helpen!
